مراحل بهبود زخم بصورت سازمان یافته می باشد و شامل چهار مرحله هموستاز، التهاب، تکثیرسلولی و بلوغ می باشد اگرچه مراحل بهبود زخم خطی هستند اما بسته به شرایط داخلی (دارا بودن سوابق بیماری شامل دیابت و ... ) و خارجی بیمار( سبک زندگی بیمار مانند مصرف دخانیات و ... ) میتوان سیر درمان زخم رو به بهبودی پیش برود یا دچار حالت های مزمن تری از زخم شد.
فرایند لخته شدن خون و بسته شدن زخم را هموستاز میگویند. در واقع هموستاز زمانی شروع می شود که خون از محل زخم نشت می کند مرحله هموستاز زمانی است که عروق خونی منقبض می گردند تا جریان خون را محدود کنند. در مرحله بعد، پلاکت ها به هم می چسبند تا شکاف دیواره رگ خونی را پوشش دهند و محل جراحت بسته شود. در نهایت، انعقاد اتفاق می افتد و پلاک ها همدیگر را با رشته های فیبرین که مانند یک عامل اتصال مولکولی هستند، تقویت می کنند.
مرحله هموستاز بهبود زخم خیلی سریع اتفاق می افتد. پلاکت ها در عرض چند ثانیه پس از پارگی دیواره اپیتلیال رگ خونی به سطح زیر اندوتلیوم می چسبند. پس از آن، اولین رشته های فیبرین در حدود شصت ثانیه شروع به چسبیدن می کنند.
با شروع ایجاد شبکه فیبرین، خون از طریق مواد منعقد کننده و آزادسازی پروترومبین از مایع به ژل تبدیل می شود. تشکیل ترومبوز یا لخته باعث می شود پلاکت ها و سلول های خونی در ناحیه زخم به دام افتاده باشند. ترومبوز به طور کلی در مراحل بهبود زخم مهم است اما اگر از دیواره رگ جدا شود و از سیستم گردش خون عبور کند و احتمالاً باعث سکته مغزی، آمبولی ریوی یا حمله قلبی شود، مشکل ساز می شود.
التهاب مرحله دوم مراحل بهبود زخم است و درست مدتی پس از آسیب هنگامی که رگ های خونی آسیب دیده ترانسودات (ساخته شده از آب، نمک و پروتئین) نشت می کند و باعث تورم موضعی می گردد، شروع می شود. التهاب خونریزی را کنترل می کند و باعث جلوگیری از عفونتنیز میشود که این موضوع برای درمانگر زخم حائز اهمیت است .
احتقان مایع به سلولهای ترمیم کننده این امکان را فراهم میکند که به محل زخم حرکت کنند. در مرحله التهابی، سلولهای آسیبدیده، پاتوژنها و باکتریها از ناحیه زخم خارج میشوند. این گلبول های سفید، فاکتورهای رشد، مواد مغذی و آنزیم ها باعث ایجاد تورم، گرما، درد و قرمزی می شوند که معمولاً در این مرحله از بهبود زخم دیده می شود که نگرانی ندارد.التهاب بخش طبیعی از روند بهبود زخم است و تنها در صورت نگران کننده هست که طولانی مدت باشد یا بیش از حد مشکل سازباشد.
مرحله پرولیفراتیو بهبود زخم زمانی است که زخم با بافت جدیدی ساخته شده از کلاژن و ماتریکس خارج سلولی بازسازی می شود. در مرحله پرولیفراتیو، زخم با ایجاد بافت های جدید منقبض می شود. علاوه بر این، شبکه جدیدی از رگ های خونی باید ساخته شود تا بافت بدنه ی سالمی داشته باشد و اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت کند.
میوفیبروبلاستها با گرفتن لبههای زخم و کشیدن آنها به هم با مکانیزمی شبیه به سلولهای ماهیچه صاف باعث انقباض زخم میشوند. در مراحل ترمیم زخم، بافت گرانوله به رنگ صورتی یا قرمز و از نظر بافت ناهموار است. علاوه بر این، بافت گرانولاسیون سالم به راحتی خونریزی نمی کند.
بافت گرانوله تیره می تواند نشانه عفونت محل زخم باشد. ایسکمی یا پرفیوژن ضعیف در مرحله پایانی مرحله پرولیفراتیو ترمیم زخم، سلول های اپیتلیال آسیب را دوباره ظاهر می کنند. یادآوری این نکته مهم است که وقتی زخم ها مرطوب و هیدراته می شوند، اپیتلیال شدن یا گرانوله شدن زخم سریعتر اتفاق می افتد. به طور کلی، هنگامی که پانسمان های انسدادی یا نیمه انسدادی نوین در عرض 48 ساعت پس از آسیب اعمال می شوند، رطوبت مناسب بافت را برای بهینه سازی اپیتلیال شدن حفظ می کنند.
که در بعضی رفرنس ها مرحله بازسازی زخم نیز نامیده می شود، مرحله بلوغ زمانی است که کلاژن از نوع III به نوع I تبدیل یا بازسازی می شود و زخم به طور کامل بسته می شود. سلول هایی که برای ترمیم زخم استفاده شده بودند اما دیگر مورد نیاز نیستند با آپوپتوز یا مرگ برنامه ریزی شده سلولی برداشته می شوند.
وقتی کلاژن در مرحله تکثیر ریخته می شود، به هم ریخته و زخم ضخیم است. در طول مرحله بلوغ، کلاژن در امتداد خطوط کششی قرار میگیرد و آب دوباره جذب میشود تا فیبرهای کلاژن بتوانند به هم نزدیکتر شده و به هم متصل شوند. پیوند متقاطع کلاژن ضخامت اسکار را کاهش می دهد و همچنین ناحیه پوست زخم را قوی تر می کند.
به طور کلی، بازسازی حدود 21 روز پس از آسیب شروع می شود و می تواند برای یک سال یا بیشتر (زخم های مزمن ) ادامه یابد. حتی با اتصال متقابل، نواحی زخم بهبود یافته ضعیف تر از پوست آسیب ندیده هستند.که رعایت آفلودینگ و مراقبت های پس از انجام پانسمان و همکاری بیمار در جهت تسریع روند درمان را می طلبد.
مراحل بهبود زخم فرآیندی پیچیده و شکننده است. عدم پیشرفت در مراحل بهبود زخم می تواند منجر به زخم های مزمن شود . عواملی که منجر به زخم های مزمن می شوند عبارتند از بیماری عروق وریدی، عفونت، دیابت و کمبود متابولیک سالمندان.(سو تغذیه ) مراقبت دقیق از زخم می تواند با مرطوب نگه داشتن زخم، تمیز و محافظت از آسیب مجدد و عفونت، مراحل بهبود زخم را تسریع بخشد.
گروه درمانی زخم تراپیست با بهره گیری از روش های علمی و بروز آماده است تجارب خود را جهت درمان انواع زخم های عفونی،پای دیایتی،زخم بستر،جراحی و سوختگی بکار بگیرد.
تلفنهای تماس:
۰۹۳۶۷۴۱۳۹۴۵
۰۹۹۰۱۳۱۱۳۸۴
مشاوره و تعیین وقت درمان زخم
